اکولایزر یا تنظیم صدا چیست؟
به زبان ساده، منظور از اکولایزر کردن، تنظیم زیر و بم بودن صدا است به گونه‌ای که شنونده از شنیدن صدا لذت ببرد. تنظیم کردن اکولایزر به معیار‌های مختلفی بستگی دارد مانند فضای آکوستیکی مجلس، نوع باندها، نوع میکروفون، صدای مداح و … . در هیئت صدا باید به شکلی باشد که اولا به هیچ وجه حواس مستمع را پرت نکند و خسته کننده نباشد و ثالثا بتواند به انتقال منظور مداح کمک کند.
فرآیند اکولایزر کردن صدا:
کنترل‌های ولوم روی اکولایزر را به حالت اولیه (صفر) برگردانید. این معمولا به معنی تنظیم دکمه‌های ولوم به حالت مستقیم و بی اثر است. در این حالت شما در واقع ولوم هیچ فرکانسی را نه افزایش داده‌اید و نه کاهش.
متداول‌ترین اشتباهی که صدابرداران بی تجربه انجام می‌دهند این است که قبل از گوش دادن دقیق صدا، دکمه‌های اکولایزر را می‌چرخانند. تا زمانی که نمی‌دانید دقیقا چه کاری را می‌خواهید انجام دهید به دکمه‌ها دست نزنید. ابتدا گوش کنید و ببینید که آیا چیزی در صدا نامطلوب می‌باشد، و اگر مورد غیر عادی و نامطلوبی وجود نداشت به آن دست نزنید. جزئیات ظریف زیادی وجود دارد که باید برای پیدا کردن زمان و چگونگی اکولایزر کردن به آن‌ها دقت کنید.
سه عامل اصلی که باید بررسی شود این است که آیا صدا تیره است یا خیر، دارای فرکانس‌های اذیت کننده در فرکانس‌های میانی (میدرنج) هست یا خیر و صدا به اندازه کافی شفاف است یا خیر؟
اگر صدا تیره و پرحجم بود می‌توانید کمی پیچ بم را کم کنید. این کار را به آرامی و با دقت انجام دهید. هیچ گاه پیچی را به طور ناگهانی به مقدار زیاد نچرخانید زیرا هم ممکن است بیش از نیاز، مقدار آن را تغییر دهید و مجبورید دوباره پیچ را برگردانید و هم شنونده متوجه تغییر ناگهانی صدا می‌شود. این از کیفیت کار شما می‌کاهد.
تیرگی صدا به طور طبیعی با زیاد بودن فرکانس‌های حدود Hz300 رخ می‌دهد. اگر صدای بم زیاد باشد صدا حالتی کدر و خفه پیدا میکند. یکی از نشانه‌های بم بودن صدا پرحجم شدن و کوبیدن حروفی مانند «پ» است. اگرفضای هیئت به شکلی باشد که دیوارها با پارچه‌های ضخیم پوشیده شده باشد، فرکانس‌های بم تشدید شده و بعد از هر صدایی که فرکانس آن بم باشد، صدایی وُو مانند به گوش می‌رسد. اگر شدت صدا زیاد باشد موجب لرزش اجسام شده و صدای ناشی از لرزش اجسام نیز به صداهای ناخواسته اضافه می‌شود.
اگر صدا بیش از حد زیر باشد حروفی مانند «س» و «ش» به حالتی تیز به گوش می‌رسند. حتی ممکن است این زیر بودن صدا موجب فیدبک (سوت زدن باندها) شود و اجازه ندهد شما آنقدر که نیاز دارید حجم صدا را زیاد کنید. این فرکانس‌های زیر در رنج KHz4 تا KHz16 قرار دارند. کم کردن بیش از حد این فرکانس‌ها نیز موجب کدر شدن صدا می‌شود. این نوع صدا موجب خسته شدن و آزرده شدن دستگاه شنوایی می‌شود.
اگر میسکر شما دارای یک اکولایزر گرافیکی برای خروجی اصلی نیز بود باید علاوه بر تنظیم اکولایزر هر میکروفون، اکولایزر گرافیکی خروجی اصلی را نیز تنظیم کنید.
اکولایزری که برای هر میکروفون وجود دارد تنها صدای آن میکروفون را تغییر می‌دهد اما اکولایزری که روی خروجی اصلی قرار داد بر روی تمام ورودی‌ها تاثیر می‌گذارد. اکولایزر گرافیکی در این میسکر‌ها به عنوان اکولایزر تکمیل کننده کاربرد دارد.
برای تنظیم اکولایزر گرافیکی موجود برروی خط خروجی، ابتدا همه‌ی اکتاوها را وسط (روی عدد صفر) قرار دهید. سپس بسته به نوع باندها و فضای آکوستیکی محیط، برای بهتر شدن کیفیت صدای خروجی از اکولایزر گرافیکی کمک بگیرید. این اکولایزر باید بعد از تنظیم اکولایزر میکروفون‌ها استفاده شود.
در هنگام کار با اکولایزر گرافیکی موجود روی خط خروجی، از بالابردن بیش از حد فرکانس‌های زیر و یا بم کردن بیش از حد صدا بپرهیزید. شاید برخی بر این عقیده باشند که بالابردن تمام اکتاوها، کیفیت صدا را بیشتر کرده و حجم آن را افزایش می‌دهد.
اما این کار نتنها موجب پایین آمدن کیفیت صدا و به وجود آمدن صدایی رنگ آمیزی شده می‌شود بلکه احتمال به وجود آمدن فیدبک (سوت زدن باندها) را نیز افزایش می‌دهد.
